Peter van der Meer
voorpubliciteit DOEK!
30 april 2010 Haarlems Dagblad
Maria Goos brengt 'DOEK!' in het theater

Spel over echt en onecht

door Jos Schuring

Sinds Cloaca is Maria Goos Nederlands beroemdste toneelschrijver. Binnenkort gaat een nieuw toneelstuk van haar de theaters in, DOEK!.

De flyertekst van DOEK! geeft weinig informatie, behalve dat het toneel over toneel is. Goos: Richard en Lies, een acteur en een actrice staan samen twintig jaar op de planken. Totdat de vrouw met een gynaecoloog in Frankrijk gaat wonen. De man speelt door. Na tien jaar moet hij weer het Amerikaanse relatiedrama spelen waarmee hij samen met Lies dertig geleden is afgestudeerd… Richard gedraagt zich tijdens het repeteren zo afschuwelijk dat tot drie keer toe zijn tegenspeelster er de brui aan geeft zodat de producent ten einde raad zijn ex overhaalt om uit Frankrijk te komen om met hem dit stuk weer te gaan spelen. Dat is de beginsituatie. Dan begint het grote spel over echt en onecht. Dat uit zich op vele manieren. In de liefde, in de schilderkunst en in het toneel.”

Het toneelstuk is geschreven op de twee spelers, Loes Luca en Peter Blok. Aat Ceelen regisseert. Goos is niet aanwezig bij de repetities, tenzij ze wordt gevraagd. ,,Een toneelstuk dat je aan spelers en regisseurs geeft, is als een kind dat op kamers gaat wonen. Daar ga je ook niet iedere dag langs. Een voordeel is dat Aat Ceelen, behalve regisseur, ook schrijver is. Hij is dus gewend om tekst helemaal uit te benen. Er was een scene die ze onspeelbaar vonden. Kan gebeuren, dus die heb ik vannacht opnieuw geschreven.” Goos is bekend om haar sterke dialogen waarin mensen vooral veel herkenbare gevoelens uiten. Met een toneelstuk over toneel, ligt dat minder voor de hand. ,,Dat valt erg mee hoor. DOEK! is een eenvoudig, maar gelaagd verhaal. Er zitten zes personages in. De spelers transformeren dan ook voortdurend, niet met petjes of zo, maar gewoon fysiek. Je moet als bezoeker wel alert blijven. Is het nu echt of is het toneel? Of is het illusie? Die gelaagdheid is voor mij een nieuwe structuur. Maar daarin gaat het nog altijd wel om herkenbare emoties. Die moeten er voor mij ook in zitten. Je hebt toch een soort afspraak met de bezoeker. In die anderhalf uur moet er met publiek wel iets gebeuren. Een gevoel, waar ze misschien ver van verwijderd zijn, moet aangeboord worden. Daar gaat het om. De mensen moeten wel bij het stuk wat ze zien kunnen komen. Bij beeldende kunst kun je weglopen, in het theater is dat lastig. “ Er zijn wel twintig try-outs, veel langer dan gebruikelijk in toneel, de première is na de zomer. ,,We dachten dat het stuk voor de spelers lastig zou zijn vanwege de structuur. En dat is ook zo gebleken. Nu hebben ze lekker de tijd om goed in te spelen.“

Intussen duurt de zegetocht van Cloaca nog altijd voort en wordt haar toneelhit ook buiten Europa gespeeld, zoals in Columbia, Brazilië en Argentinië. Goos geniet met volle teugen. ,,Vooral Argentinië was geweldig. Er zijn wel 200.000 mensen komen kijken. Het publiek wacht dan na afloop de acteurs op en gaat ze bedanken. Er komt een tournee in Spanje en een Catalaanse versie en in Duitsland komt een filmbewerking.”

Tijdens het gesprek richt Maria Goos een monumentje op voor de toneelbezoekers. ,,Het is geweldig dat mensen veel moeite doen, op tijd eten en oppas regelen, om naar het theater te komen om uit hun eigen werkelijkheid te treden. Juist in deze barre tijden, klampen mensen zich vast aan zekerheid. Maar in het theater nemen mensen de gok. Ze moeten zich zelf los laten. Ik ben in toenemende mate verrukt dat dit nog steeds gebeurt.”


→ DOEK!