Aanpak (nr 44)
Wat voorafging: in een aantal kranten stond dat de straatvegers in het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart na tien uur 's ochtends niet meer de straat op kunnen, omdat ze dan getreiterd worden door Marokkaanse jongeren. Ik heb daarop, persoonlijk burgerinitiatief, twee taarten gebracht naar de kantine van de reinigers. Hoofd reiniging Cody Vogel zou mij ontvangen, maar door een inschattingsfout van de receptionist liep dat mis. Toen heeft Cody mij gebeld en hebben we elkaar alsnog getroffen in een café, na kantoortijd. "Dan kom ik wel met Ralph, de persvoorlichter" had Cody door de telefoon gezegd.

Persvoorlichter Ralph heeft zich nauwelijks in het gesprek gemengd. Hij staarde onafgebroken een beetje vermoeid naar buiten. Dat kwam misschien omdat ik had gezegd dat zijn aanwezigheid wat mij betreft niet nodig was. Hoofd reiniging Cody, begin dertig, geschoren schedel, heldere oogopslag en met een prachtige, zangerige Amsterdamse tongval, drukte zich heel, heel erg voorzichtig uit en keek voortdurend of persvoorlichter Ralph reageerde op wat hij zei. Het was geen ontspannen gesprek. We leken tegenpartijen in een rechtzaak. "Wat wilde je zo graag toelichten, Cody?"
Cody: "Wat er nu in de pers is gekomen, dat zijn incidenten die zijn voorgevallen in 2002. Toen is er inderdaad een reiniger bedreigd en de reinigers werden getreiterd, maar dat is allang niet meer aan de hand. De situatie is nu niet meer bedreigend. De reinigers hebben in 2003 een anti-agressietraining gevolgd en ze komen gewoon niet meer in de buurt van de scholen als het daar pauze is of als de school begint of uitgaat."
"Dus er is niets aan de hand in Slotervaart?" Cody: "Ik zal niet zeggen dat het een makkelijke buurt is, want dat is het niet. We hebben zeventien middelbare scholen in Slotervaart, waaronder veel vmbo's en roc's. En leerlingen provoceren wel eens ja. Dan hebben de vegers de boel net opgeruimd, dan draaien ze zich om en ligt de boel weer vol chipszakken. En dan wordt er wel eens wat geroepen in de trant van: 'Hier, opruimen!', maar onze mensen hebben in de anti-agressietraining geleerd om daar niet op in te gaan. Of als er een groepje tergend langzaam voor de veegwagen gaat lopen dan weten onze mensen dat ze dan niet moeten gaan toeteren, want daar zitten ze op te wachten en dan heb je trammelant. Ja, dat gebeurt, maar de situatie is bij ons niet bedreigend."
Gedurende het gesprek benadrukt Cody bij herhaling dat de situatie in Slotervaart niet bedreigend is.
Ik vertel hem waar ik woon: in de witte wijk Watergraafsmeer. Ik ken de wijk goed, want ik werk thuis en loop elke dag wel een paar keer wat over straat te slenteren.
Wij hebben één zwarte vmbo-school in de wijk. Ook bij ons is de situatie niet bedreigend. Er worden wel rozen uit mijn geveltuin geplukt en er wordt afval in mijn plantenbakken gegooid. En een keertje kon ik met de auto niet doorrijden, omdat ik door een groep jongens omsingeld werd die op het dak van de auto sloegen.
Cody knikt. "Dat dus, maal zeventien."

Thuis zet ik op een rijtje wat ik in de afgelopen twaalf jaar nog meer heb meegemaakt met de leerlingen van de vmbo-school in mijn wijk. Ik heb een keertje, toen ik langs de school liep, een coladop tegen mijn hoofd gegooid gekregen. Er is een keertje een fiets voor mijn huis door vier jongens in elkaar getrapt. Toen ik er wat van zei, werd ik uitgescholden. Ook heb ik een keer geprobeerd te bemiddelen in een ruzie tussen twee jongens. Wederom werd ik grof beledigd. Dat is het.
Nu kan ik zorgen dat ik niet op straat ben als de scholieren in de pauze op straat zijn.

Ik kan ook een vuurdoorn plaatsen op de plek van de klimroos. Ik kan op bepaalde uren van de dag de gordijnen even dicht doen. Ik kan zelfs de wijk uitgaan en in het park gaan lopen. Dan heb ik helemaal nergens meer last van, want het zal wel wennen. Maar is ons licht al niet een heel eind gedoofd als 'wel of niet bedreigend' het criterium is? Ook de niet bedreigende intimidatie is bedreigend. Bedreigend voor ons gevoel van veiligheid, van vrijheid, van waardigheid. De stap van het vegertje pesten naar de hulpverlener slaan, is kleiner dan hij voor een weldenkend mens lijkt.

'Een volk dat voor tirannen zwicht, zal meer dan lijf en goed verliezen. Dan dooft het licht.' We redden het niet meer met gepolder. Zero tolerance. Wat in New York is gelukt, moet hier ook kunnen. En laat de juiste aanpak alsjeblieft van links komen en niet van rechts. En niet over tien jaar maar nu! Het lichtje brandt nog.