|
|
recensies
|
 Zo gaat het dusdoor: Loek Zonneveld Het toneelstuk Cloaca (2002) van Maria Goos handelt ogenschijnlijk over vriendschap, maar gaat feitelijk over in-de-steek-laten. De titel betekent letterlijk: darmgat waar de stront op uw fiets-zadel of uw auto het lijf van de duif onlangs heeft verlaten. Riool dus. De putlucht van verraad hangt door het hele stuk. De introverte nicht en kunstminnaar Pieter raakt binnen de eerste minuten in een affaire die naar corruptie ruikt. Zijn vriend Joep, een politicus, gaat hem 'helpen' door een topambtenaar te 'snuiten', iets wat in 2002 als reële optie werd beschouwd, maar wat vandaag de dag zelfs de wethouder Welzijn van Tuitjenhorn niet meer in zijn hersens haalt. In Den Haag wordt een kabinet geformeerd, Joep wordt 'genoemd' als minister. Dus alles loopt anders. Maarten (regisseur) en Tom (advocaat), twee andere vrienden, schieten ook in de hulpstand waardoor Pieter uiteindelijk geen vijanden meer nodig heeft. Cloaca was indertijd een naar mijn smaak iets té hilarische lachknaller geschreven voor toneelvrienden. Dat kwam misschien ook door de warrige tijdgeest. Het stuk ging in première een paar dagen na de val van het eerste kabinet-Balkenende. We hadden er na de verkiezingen van mei 2002 87 dagen politiek schoolcabaret op zitten. Koefnoen bestond nog niet. Dat heette toen Den Haag vandaag. Joep als politicus met een bloedneus, die kenden we. Net als Maarten, de regisseur van lange toneelstukken met veel 'inhoudelijk bloot'. Er is in 2002 heel wat afgebruld in talloze zalen. En dat deed het stuk niet echt goed. Nu wordt Cloaca gespeeld door vier acteurs die veel jonger zijn dan de midlife-crisis-types waar het indertijd op is geschreven. Dat ben je overigens na een paar minuten vergeten, dankzij het als een wildwoest strijkkwartet op elkaar afgestemde toneelspelen van Guy Clemens (Pieter), Sieger Sloot (Joep), Tygo Gernandt (Tom) en Thijs Rõmer (Maarten). Gerardjan Rijnders regisseert. En Maria Goos' Cloaca houdt moeiteloos stand, wat heet: knapt er zienderogen van op. Dat er op dit moment een kabinetsformatie loopt leek op de (laatste) try-out die ik zag een grappig premièrecadeau. Het is vooral de intense hardheid ónder de gulle lach die deze vier ijzersterke toneelspelers, gestuurd door Rijnders' meesterhand, meedogenloos naar boven tikt. Na het doorwaden van een handlauwe poel vol oneliners in de eerste pak 'm beet veertig minuten wordt de strop langzaam maar zeker aangetrokken op het ritme van Goos' ingenieuze verhaallijn. Waarin de ene haakse hoek volgt op weer een nieuwe plotwending. We zijn onderweg naar het bittere demasqué van de vrienden die onze vier antihelden immers al lang niet meer zijn. De retro-schooltas, die lange tijd prominent in beeld staat, lijkt symbool voor die vervlogen jaren. Een herinnering aan vriendschap, dat is het, iets wat alleen nog als goedkoop sentiment door de van alcohol, coke, angst en ambitie doordesemde koppen zwabbert. Rijnders en zijn spelers schoppen ons naar het punt waarop de levensleugens echt pijn gaan doen en ongemakkelijk worden. Op dat moment betreedt een vijfde figuur de scène, het als verjaardagscadeau ingehuurde escortmeisje, overigens een prachtrol van Olinda Larralde Ortiz. Dan wordt het langzaam griezelig rustig en larmoyant schrijnend allemaal. Tot dat ene zinnetje van Pieter, waarin het verglijden van de tijd en het verslonzen van het mededogen (waarover Cloaca stellig ook gaat) in vier woorden is samengebald: 'Zo gaat het dus.' Na de laatste donkerslag was het eindeloos stil in de zaal. En in die stilte ligt de triomf van deze voorstelling. Cloaca is op tournee tot half februari. Inlichtingen en speellijst: hummelinckstuurman.nl → Cloaca |
|
|
|
|
naar boven
terug